Nederland heeft gesproken; de stemmen zijn bijna geteld. Jammer genoeg heeft de Heilige Geest vandaag verstek laten gaan, want er worden vandaag veel verschillende talen gesproken die niemand kan verstaan. Verliezers blijken toch winnaars, winnaars blijken slechte verliezers. Eén ding is zeker: de partijen die de afgelopen elf maanden de regering vormden, leveren maar liefst 36 zetels in. Dat is in ieder geval wel klare taal.

Merkwaardig genoeg is de meest redelijke partij van de vier, het NSC, het kind van de rekening geworden. De partij van oprichter Pieter Omtzigt verliest al haar twintig zetels en verdwijnt uit de Tweede Kamer. De partij die veel van de chaos heeft veroorzaakt, het eenmansorkest uit Venlo, verliest weliswaar fors, maar strijdt nog altijd om de begeerde plek als grootste partij. De kiezer is wispelturig.

Het schaakspel is ondertussen wel al begonnen. Er is nog weinig te merken van een zoektocht naar overeenkomsten. Nog steeds worden de verschillen benadrukt en combinaties naar het rijk der fabelen verwezen. Het zal dan ook interessant zijn om te zien hoe de woordvoerders de onvermijdelijke verandering in hun standpunten later onder woorden zullen brengen. Het semantische spel is op de wagen.

Een echt mandaat is echter onduidelijk. Het midden lijkt de enige oplossing. Eén ding is echter wel overduidelijk: het is tijd om over een kiesdrempel na te denken.

Al is het maar om het stembiljet tot aanvaardbare proporties terug te brengen.