• Tel je knopen

    We zijn op weg naar Deventer. Naar de Deventer Knopenfabriek Deknofa. Die tenaamstelling doet vermoeden dat men hier niet uitblinkt in creatief woordgebruik. Maar dat is dan ook niet de reden van ons bezoek. De ware reden vindt zijn oorzaak in de simpele vraag van mijn kleermaker: “Welke knopen wil je dat we gaan gebruiken?”. Waarna een uitleg over de schier eindeloze stroom aan mogelijkheden volgde. En de raad zelf eens mijn licht in deze Hanzestad op te steken.

    En dus arriveren we na ruim anderhalf uur rijden. Veel te vroeg, wat ons in de gelegenheid stelt het oude centrum van Deventer aan een nader onderzoek te onderwerpen. We parkeren de auto aan de Singel en lopen via de Schouwburg, door de Keizerstraat naar de Brink. Een fraai plein dat echter, gezien de dag en het tijdstip, weinig tekenen van bruisende gezelligheid vertoont. Dat weerhoudt ons er niet van in een van de vele horecagelegenheden twee espresso’s te bestellen. En die vallen er lekker in.

    Later wandelen we door een wirwar aan straatjes terug naar de auto en stellen de routeplanner in op de Schonenvaardersstraat. We vinden een tamelijk desolaat industriegebied. Het fabriekspand van Deknofa wekt herinneringen op aan de jaren zestig van de vorige eeuw. Eenmaal binnen lijken we nog verder terug in de tijd te gaan. Dit bedrijf dateert van 1951 en veel van het interieur schijnt sinds die dagen weinig te zijn veranderd.

    Directeur/eigenaar Rob Albers verwelkomt ons en geeft en passant een rondleiding door het bedrijf. De tijd lijkt hier inderdaad compleet stil te hebben gestaan. Hier vinden we weliswaar machines, maar een goed deel van het productieproces gebeurt nog steeds ambachtelijk. Met de hand, dus. Zoals Albers zegt: “Veel gebeurt hier automatisch, maar niets gaat vanzelf”. Hier wordt nog een heus ambacht uitgevoerd; hier heerst ouderwets vakwerk.

    Een half uur later bespreken we boven bij het magazijn, de mogelijkheden. Inderdaad: schier eindeloos. Uiteindelijk valt de keuze op galalith, een uit casseïne vervaardigde grondstof. Gemaakt van koemelk. Niks chemisch vervaardigde kunststof. Gewapend met enkele kokers vol knopen stappen we weer naar buiten.

    Het regent. De terugkeer naar de huidige werkelijkheid valt vies tegen.

  • Toneelstuk [2]

    Vroeg onderweg, richting Den Haag. Met een beetje geluk weten we onze auto nog in de parkeergarage onder Plein kwijt te raken en daarvandaan wandelen we rustig naar de Koninklijke Schouwburg. Tegen twaalven arriveren we daar. De beveiliging is streng en dat lijkt gezien de maatschappelijke situaties meer dan terecht. We tonen onze uitnodigingen, gaan naar binnen en nemen plaats.

    Daarna ontvouwt zich een bizar toneelstuk, vol van matige acteurs die publiekelijk lonken naar de diverse hoofdrollen. De dames en heren politici die hun eigen imago een stuk waardevoller achten dan hun functioneren als volksvertegenwoordiger. De BN-cultuur in haar meest misselijkmakende vorm.

    Ineens schieten de woorden van mijn vader me te binnen. Woorden, ruim veertig jaar geleden uitgesproken. Woorden over de waan van de dag versus de kijk op de lange termijn. En de rol van de adel om dat precaire evenwicht te bewaren. Met het wegkwijnen van de invloed van de adel is die balans geleidelijk verdwenen. Dat had pa goed gezien.

    De Koning spreekt woorden van machteloosheid. De ene open deur volgt op de andere. Alleen de paragraaf over respect en samenbundeling beklijft bij mij. Woorden over veiligheid voor meisjes en vrouwen. Voor mensen met keppeltjes. Met hoofddoeken. Of voor mensen van hetzelfde geslacht die hand in hand willen lopen. Zaken waarvoor Clara zich al jarenlang heeft ingezet en die tot nu toe alleen in woorden hun weerslag hebben gevonden. En dat een en ander tot niets heeft geleid.

    We gooien er een driewerf ‘hoera’ uit en wachten rustig op onze beurt om de zaal te verlaten. Op zijn weg naar buiten, kruisen de blikken van de Koning en de mijne elkaar. Hij vertrekt geen spier, maar knippert even met beide ogen. Het signaal is duidelijk: de jaarlijkse cabaretvoorstelling is weer volbracht.

    Buiten pakken donkere wolken zich samen boven Den Haag. Ruim drie uur later baadt Groenestein echter in een aangenaam nazomerzonnetje. Weer een verspilde dag. De wijn smaakt uitstekend.